Xosé Lesta Meis: o narrador das Irmandades
Nas terras de Eirís de Arriba –antigo concello de Oza, hoxe da Coruña– naceu en 1887 Xosé Lesta Meis. Vinculado por proximidade aos homes de Nós, é –segundo a crítica– un dos narradores máis salientables da promoción de escritores relacionados coas Irmandades da Fala. Estaría dedicado nun primeiro momento aos labores do campo no seu […]
Cántigas da Terra: música e moito máis
Para poñer en práctica o obxectivo de normalizar culturalmente Galiza, as Irmandades de Fala –fundadas en 1916–, dótanse dun instrumento decisivo para tal fin: o coro Cántigas da Terra. En decembro de 1916, reúnense na Coruña un grupo de intelectuais vencellados, como diciamos, ás Irmandades da Fala xunto con comerciantes da cidade coa idea de […]
6D #MoitoQueFestexar
6 de decembro: nace o Partido Galeguista O galeguismo sempre sentiu a necesidade de organizarse. Un paso fundamental neste camiño foi a creación das Irmandades da Fala en 1916 e máis concretamente a súa I Asemblea celebrada en Lugo en novembro de 1918, que acostuma considerarse o momento no que nace o nacionalismo galego. O […]
Co corazón ateigado
“…co corazón ateigado de espranza e os ollos postos no porvir da nai Terra”. Os días 17 e 18 de novembro de 1918 as Irmandades da Fala celebran na cidade de Lugo a súa I Asemblea Nacionalista. Nesta xuntanza fixaríase o ideario das Irmandades, en consecuencia do galeguismo político da época, coa aprobación do Manifesto […]
Día da Patria Galega
As orixes da celebración do DÍA DA PATRIA remóntanse a novembro de 1919, cando se celebrou en Compostela a II Asemblea Nazonalista das Irmandades da Fala, que acordan celebrar o Día Nacional de Galiza o 25 de xullo do ano seguinte. A data escollida non era do agrado de todos por coincidir cunha festa relixiosa. […]
Somos porque outras foron
Corría o ano 1918 e na Galiza estaban a ocorrer feitos de grande transcendencia. No mes de marzo, por exemplo prodúcese en Ferrol unha folga de mulleres; estas folgas de consumos xa se tiñan producido no país en anos anteriores e tamén nesta ocasión son as mulleres as que se poñen á fronte do conflito […]
Día da Patria
A II Asemblea Nacionalista celebrouse en Santiago de Compostela os días 7, 8 e 9 de novembro de 1919 para debater a posición do movemento Irmandiño diante da convocatoria de eleccións municipais para xaneiro de 1920, pois a Irmandade coruñesa era partidaria de concorrer a estas eleccións, e para coordinar o traballo xeral das Irmandades. […]
Escolma de textos de Lois Peña Novo
No mes de xullo de 1920 Lois Peña Novo tomou posesión da súa acta como concelleiro do Concello da Coruña, e con el chegaba por primeira vez o galego a un Salón de Plenos. No seu cargo fixo que a bandeira galega ondeara no Concello e con el comezou a lingua galega o seu proceso da normalización […]
Mariana Pineda non sabía bordar
Hai pouco escoitamos ao historiador Bernardo Maíz esta afirmación, ao fío das razóns para axustizar a Mariana Pineda, que lle roubamos para pormos titulo a esta reflexión á volta dos tópicos e medias verdades que sobre a participación das mulleres en diferentes loitas se fixo sempre e se continúa a facer. Lembramos aquel audiovisual que […]
Quen mellor que Víctor Casas para contar o nacemento das Irmandades da Fala?
Naceron as “Irmandades da Fala”, segundo o seu mesmo nome indica, para velar polo noso idioma que se estaba esvaendo e para o facer rexurdir ocupando o posto que lle corresponde. Esa foi a idea do mestre Ribalta e así consta claramente no libriño publicado por Villar Ponte nos comezos das “Irmandades”. En torno delas […]